juli 05, 2016

Aardappelen nu bijbemesten?

By: Brecht Stock

Dat juni 2016 een maand was met veel neerslag moet je niemand meer vertellen. Opnieuw worden ‘spijtige’ records gebroken. De totale neerslaghoeveelheid gevallen in de eerste 6 maanden van 2016 verpulvert het record van 1937. En ook juni 2016 is één van de natste maanden ooit.
In dergelijk nat voorjaar zijn onze bodems niet in staat om alle elementen vast te houden. Stikstof kan op verschillende manieren verloren gaan: via uitspoeling naar het grond of oppervlaktewater. Daarnaast zorgen de zuurstofarme omstandigheden voor nitrificatie (stikstof die omgezet wordt naar stikstofgas of stikstofoxide) en vervluchtiging. Houd er rekening mee dat ammonium ook al lang is omgezet in nitraat. 

Voor veel telers is de grote vraag, hoeveel van hun stikstof is nu verloren gegaan? Hier is helaas geen algemeen geldend antwoord op. Dit is sterk afhankelijk van de omstandigheden. In een zandbodem gaat meer verloren dan in een leem of kleibodem. Ook de neerslaghoeveelheid heeft een grote invloed. Korte hevige regens zorgen voor een groter verlies dan een gezapige bui.

Meten is weten 

De beste manier om te weten hoeveel stikstof verloren is gegaan, is het nemen van een bodemmonster. Neem een monster van één of enkele referentiepercelen en bespaar op je meststofgift. Telers die niet alle stikstof aan de basis geven en stikstof gefractioneerd toepassen, halen doorheen de jaren hogere opbrengsten en besparen op hun kunstmestgift. 

Dit seizoen is die besparing fors. Door het verlies van aanzienlijke hoeveelheden stikstof moeten telers die alle stikstof aan de basis strooien, zelfs gaan bijbemesten. Bijbemesten is natuurlijk extra werk, maar anno 2016 eigenlijk gewoon “goede landbouwpraktijk”. Een tip voor die telers: strooi niet te veel in één keer bij. Wanneer het terug droog wordt, dan komt er terug stikstof beschikbaar via de mineralisatie van dierlijke mest en organische stof. Zeker omdat de bodemtemperatuur hoog is, kan dit snel gaan. 

Een te hoge gift zorgt voor hoge nitraatgehalten na oogst en uitspoeling in de winter. Een te hoge N-opname resulteert tevens in een plaag-gevoelig gewas en een verminderde aardappelkwaliteit (onderwatergewicht en bakkleur).

Welke stikstofmeststof gebruiken?  

Bij dergelijke uitspoeling van stikstof, kan je een tekort niet rechttrekken met (ureum) bladmeststoffen. Een aardappel kan via het blad slechts kleine hoeveelheden stikstof opnemen. Grotere hoeveelheden ureumstikstof moeten ook met een grovere druppel gespoten, zodat de meeste stikstof van het blad op de bodem terecht komt. 

Dan moet ureumstikstof nog omgezet worden naar het efficiëntere nitraatstikstof. Hierbij kunnen gemakkelijk extra verliezen optreden door ammoniakvervluchtiging tijdens de eerste stap van de omzetting. Een snelgroeiend gewas zoals aardappel verkiest stikstof in nitraatvorm. De negatieve nitraationen bevorderen de opname van de positieve ionen zoals kalium, calcium en magnesium. 

Kies voor een bijbemesting voor een ammoniumnitraat uit KAS (bij voorkeur YaraBela Extran), of kalknitraat: YaraLiva Tropicote. 
Het volledig water oplosbaar calcium van Tropicote wordt door de aardappelknol opgenomen en versterkt de aardappelschil. De aardappelknol is bijgevolg minder gevoelig voor zachtrot (Erwinia), schurft en interne gebreken (holle en bruine harten). Zeker onder deze onzekere teeltomstandigheden is alle hulp meegenomen.

Is geen enkele bladvoeding zinvol in de teelt van aardappelen? 

Voor een aantal andere elementen, is bladvoeding wel zinvol. Denk met name aan fosfaat, magnesium, mangaan en borium. Uit meerjarige proeven blijkt dat bladbemesting met YaraVita Solatrel resulteert in een hogere opbrengst. Onmiddellijk beschikbaar fosfaat brengt het fosfaatgehalte in het gewas terug op peil en zorgt voor een hogere opbrengst (grovere sortering). Het merendeel van de magnesium moet via de bodem toegepast worden en via het blad kan goed bijgestuurd worden. Mangaan is overvloedig aanwezig in de bodem maar is niet beschikbaar. 

Een herhaalde bladtoepassing is de enige oplossing. Vanwege de sterke plaagdruk werd in 2016 snel naar stevige gewasbeschermingsmiddelen gegrepen die geen mangaan bevatten. Verlies mangaan dus niet uit het oog (als het terug warmer wordt). Aardappel is geen boriumbehoeftig gewas maar te lage bodemgehaltes hebben een negatieve invloed op de calciumopname en de aardappelkwaliteit.

 

aardappelen bijbemesten