Een calciumgebrek wordt in de praktijk als belangrijkste oorzaak aangemerkt voor het ontstaan van neusrot. Het is zeker een belangrijke factor en ook eenvoudig om te controleren. Maar het hoeft niet te betekenen dat er te weinig calcium toegediend wordt; beter is om te spreken van een calciumgebrek in de vrucht. De opname van calcium is lastig voor de plant. Om toch calcium in de plant te krijgen is een goede verdamping essentieel, waarbij een actief klimaat noodzakelijk is.
![Calcium bemesting en neusrot]()
![Calciumnitraat bemesting en neusrot]()
![calciumnitraat bemesting en neusrot Turkije]()
![Kalium/Calcium Ratio, bemesting voor neusrot en goudspikkels]()
De bandjes van Caspary
Calciumopname moet ook fysiek mogelijk zijn. Calcium kan alleen worden opgenomen door de jonge wortelpunten, waar het tussen de cellen door naar binnen glipt. Dit is goed beschreven aan de hand van de theorie van de ‘Bandjes van Caspary’. Dit zijn de dunne kurklaagjes die tussen de cellen worden aangelegd als het weefsel wat ouder wordt. Zodra deze kurklaagjes aangelegd zijn, kan het calcium er niet meer door. Een continue groei van de wortels is dus cruciaal voor de calciumopname.
Zelfs als er voldoende calcium wordt gegeven, de plant een goede verdamping heeft en voldoende wortels heeft ontwikkeld, dan nog kan de opname van calcium sterk verstoord worden door de aanwezigheid van andere voedingselementen. Een goed voorbeeld is een overmaat aan kalium in de voedingsoplossing. Teveel kalium remt de opname van calcium (een antagonisme). Uit een proef in de demokas in Yara Vlaardingen bleek dat teveel kalium neusrot gaf, terwijl er voldoende calcium beschikbaar was. Maar ook een behandeling met erg laag Kalium met ruim voldoende calcium, gaf neusrot en andere kwaliteit problemen. Zorg daarom dat de voedingselementen altijd in de juiste verhoudingen beschikbaar zijn.
Toevoeging van ammonium
Vaak wordt ammonium ook als dader van neusrot aangewezen. Ook hier geldt weer dat teveel fout is. Maar dat geldt ook voor te weinig. De plant heeft meestal een beetje ammonium nodig om te voorkomen dat de pH in de mat niet teveel oploopt. Zonder ammonium kan de pH oplopen tot waarden waar andere voedingselementen (zoals fosfaat) niet meer beschikbaar zijn.
Rol van sporenelementen
Ook veel sporenelementen komen bij een hogere pH in de problemen, zoals mangaan, zink en koper. Het kan zelfs nodig zijn om een ander type Fe-chelaat te gaan gebruiken die beschikbaar is bij hogere pH-waarden. Maar zelfs de beschikbaarheid van calcium kan bij een hogere pH minder worden. Door de hoge pH (>6.2 – 6.5) reageert calcium met fosfaat en vormt een neerslag. Wees dus voorzichtig met iets weglaten en “blijf op het midden van de brug”. Verder geldt dat te hoge EC’s (verminderde wateropname door de plant), extreme weersomstandigheden en de erfelijke eigenschappen van de plant het ontstaan van neusrot kunnen versnellen.
Het voorkomen van neusrot
Interne neusrot is waar de zaad en tomatenwanden grijs of zwart worden, maar het oppervlak van de vrucht onaangetast is. Dit is normaal gesproken als gevolg van een kort calcium- of vochtgebrek. Een goede toevoer van calcium gedurende de gehele levenscyclus van het gewas zal bijdragen om deze ziekte te verminderen. Vatbare rassen zijn vooral vegetatiever en sneller groeiend en hebben daarom meer calcium voor het blad en over een kortere periode nodig.